مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن عصبی است که نیاز به مراقبت و حمایت همه جانبه دارد. مراقبت از بیمار ام اس در خانه شامل درک نیازهای منحصر به فرد آن‌ها، مدیریت علائم، ارتقای استقلال و اطمینان از رفاه کلی است. در این مقاله، جنبه‌های مختلف پرستاری از بیماران ام اس در منزل را مورد بحث قرار داده و دستورالعمل‌های عملی و کاربردی برای نگهداری از این افراد را ارائه خواهیم کرد. در واقع خدمات پرستاری از بیماران مبتلا به ام اس، نحوه زندگی و کیفیت آن را برای این افراد و اعضای درجه یک خانواده، دگرگون خواهد ساخت.
مراقبت‌های بیماری ام اس
نگهداری از بیماران ام اس در منزل، با چالش‌ها و سختی‌های خاص خود همراه است. همراهی یک پرستار مجرب، کمک زیادی به بهبود کیفیت زندگی بیمار و اطرافیان او کرده و از پیشرفت سریع بیماری، جلوگیری می‌کند. برای مراقبت و پرستاری از بیماران مبتلا به ام اس، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
همکاری با تیم پزشکی و مراقبت‌های بهداشتی
یکی از ابتدایی‌ترین نکاتی که باید برای مراقبت از بیماران ام اس دنبال کرد، ارتباط با پزشک و متخصصی است که فرد تحت نظر او قرار دارد. این شامل ارتباط منظم با پزشک، پرستار، فیزیوتراپ، کاردرمانگر و هر متخصص دیگری است که در مراقبت از بیمار مبتلا به ام اس، دخالت دارد. چنین همکاری با پزشک و متخصص، باعث خواهد شد تا علائم بیماری بهتر کنترل شود و فرد نیز کیفیت زندگی بهتری را تجربه کند.
همچنین بخوانید: چگونگی تغییر پوزیشن بیمار و معرفی وسایل پوزیشن‌دهی
مدیریت علائم
بیماران ام اس طیف گسترده‌ای از علائم مانند خستگی، ضعف عضلانی، اسپاسم، مشکلات حرکتی، درد و مشکلات شناختی را تجربه می‌کنند. پرستار مراقب بیمار ام اس، باید برای رفع این علائم از روش‌های مختلف کمک بگیرد. در نظر داشته باشید که هر یک از این علائم به شکلی برای بیمار آزاردهنده بوده و نباید مدیریت هیچ یک را از قلم انداخت.
- مدیریت دارو: پرستار باید در پایبندی به مصرف داروهای تجویز شده، مدیریت عوارض جانبی داروها و اطمینان از مصرف به موقع و در دوز تعیین شده، به بیمار کمک کند.
- مدیریت درد: روش‌های مدیریت درد مانند گرما یا سرما درمانی، وضعیت قرارگیری بدن در زمان نشستن یا دراز کشیدن، تمرینات کششی ملایم و مصرف داروهای تجویز شده، توسط پرستار توصیه می‌شوند.
- مدیریت خستگی: پرستار باید بیمار را تشویق کند تا بیاموزد چطور در صرف کردن انرژی خود صرفه‌جویی کرده و استراحت و آرامش بیشتری داشته باشد.
کمک به فعالیت‌های روزمره و روزانه زندگی
ام اس می‌تواند بر توانایی بیمار برای انجام فعالیت‌های روزانه به طور مستقل تأثیر بگذارد. بسته به میزان پیشرفت بیماری، فرد بیمار مشکلات بیشتری را تجربه می‌کند و لازم است که از مسیرهای مختلف، راحتی بیشتری برای انجام فعالیت‌های روزمره او فراهم شود. به طور مثال:
- کمک حرکتی: باید با استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، واکر یا ویلچر به بیمار کمک شود تا در مسیرهای مختلف در محیط منزل یا حیاط حرکت کند. به علاوه لازم است که محیط خانه کاملا ایمن سازی شده و ریسک‌هایی چون زمین خوردن، سر خوردن، گیر کردن پا به وسایل مختلف، به حداقل برسد. به طور مثال ممکن است که مبلمان در منزل طوری چیده شده باشند که در زمان رفت و آمد، برای فرد مبتلا به ام اس، مزاحمت ایجاد کنند. در این صورت لازم است که چیدمان مبلمان تغییر کرده و در وضعیت بهتری قرار بگیرند.
- مراقبت شخصی: برای پرستاری از بیماران ام اس در منزل، باید در عین احترام به حرمت و حریم خصوصی بیمار، در انجام کارهایی مانند حمام کردن، نظافت، لباس پوشیدن و دستشویی رفتن به او کمک شود. ممکن است برخی از بیماران ام اس که در مراحل اولیه بیماری هستند، به راحتی قادر به انجام این کارهای شخصی باشند. در خصوص این بیماران، تنها کافی است که پرستار مراقبت را انجام داده و دقت داشته باشد که بیمار در زمان انجام دادن کارهای شخصی، دچار مشکلی نشود.
- برنامه ریزی وعده‌های غذایی: با در نظر گرفتن مشکلات بلع یا محدودیت‌های غذایی که ممکن است بیمار داشته باشد، پرستار باید با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا متخصص تغذیه برای ایجاد یک برنامه غذایی متعادل و مناسب، همکاری کند. به علاوه قطعا برای مبتلایان به بیماری ام اس، برنامه و رژیم غذایی خاصی تجویز خواهد شد که به کاهش علائم بیماری کمک کند.
همچنین بخوانید: سریعترین راه درمان آنفولانزا چیست و چطور پیشگیری کنیم؟
حمایت روانی و عاطفی
زندگی با یک بیماری مزمن مانند ام اس، می‌تواند عوارض عاطفی قابل توجهی بر روحیه بیماران بر جای بگذارد. از این روی ارائه حمایت روانی برای تامین سلامت روحی آن‌ها ضروری است و در قالب خدمات پرستاری از بیماران مبتلا به ام اس، جای می‌گیرد.
- گوش دادن فعال به صحبت‌های بیمار: لازم است که پرستار فضای امنی برای بیمار ایجاد کند تا شخص مبتلا به ام اس بتواند در قالب آن فضا، نگرانی‌ها، ترس‌ها و ناامیدی‌های خود را بیان کند. در واقع چیزی که بیمار نیاز دارد، همدلی و درک از سوی پرستار است.
- ارائه اطلاعات درمانی مناسب و امیدوارکننده: بهتر است که در صورت تمایل بیمار، پرستار اطلاعات خوبی در خصوص نحوه کنترل بیماری ام اس و مدیریت آن، به او ارائه دهد. به این صورت امیدواری بیشتری در بیمار شکل گرفته و تشویق می‌شود تا به فرایند کنترل بیماری خود کمک کند.
- مشارکت دادن بیمار در گروه‌های حمایتی و پشتیبانی مربوط به ام اس: بیماران ام اس، به شکلی خود را جدا از جامعه تصور کرده و این باعث می‌شود که به لحاظ روحی در سختی بیشتری قرار بگیرند. مشارکت دادن بیمار با گروه‌های پشتیبانی ام‌اس یا جوامع آنلاینی که می‌توانند تجربیات خود را به اشتراک بگذارند، یک اقدام بسیار مثبت و موثر است. در این گروه‌ها، بیمار حمایت عاطفی از دیگران دریافت کرده و تجربه فرایند مدیریت بیماری و کاهش عوارض آن را بهتر پیدا می‌کند.
همچنین بخوانید: علت زگیل تناسلی در زنان و مردان، درمان و پیشگیری
مراقبت از پوست و زخم
بیماران ام اس که تحرک محدودی دارند، ممکن است در معرض خطر ابتلا به زخم‌های بستر یا هر نوع آسیب‌دیدگی پوستی باشند. از این روی در چنین وضعیتی، دنبال کردن اقدامات پیشگیرانه و مراقبت مناسب از پوست ضروری است:
- ارزیابی منظم پوست: لازم است که پرستار مرتب پوست بیمار را برای هر گونه علائم قرمزی، تحریک، زخم یا آسیب بررسی کند. همین طور باید به برجستگی‌های استخوانی توجه ویژه‌ای صورت بگیرد.
- تغییر وضعیت بیمار در حالت نشسته و خوابیده: پرستار باید دقت داشته باشد که بیمار به طور منظم، چه در وضعیت خوابیده یا نشسته، موقعیت خود را تغییر دهد. همین طور کمک گرفتن از بالش یا کوسن‌های مخصوص نیز موثر خواهد بود.
- کنترل بهداشت و رطوبت: پرستار باید پوست بیمار را تمیز و خشک نگه دارد و از مرطوب‌کننده‌های مناسب برای جلوگیری از خشکی یا رطوبت بیش از حد پوست، کمک بگیرد. توجه به این مورد، به کاهش بروز مشکلات پوستی، کمک زیادی خواهد کرد.
تشخیص پرستاری برای ام اس
در بالا چگونگی مراقبت از بیماران مبتلا به ام اس را دیدیم، اما ممکن است این سوال پیش بیاید که چه زمانی این گروه از بیماران، نیاز به پرستار و مراقب دارند. در حقیقت به جز نخستین گرید از بیماری ام اس، در باقی مراحل بیماری، حضور یک پرستار ضرورت دارد. چه در مورد بیمارانی که به دلیل پیشرفت بیماری، توان انجام برخی از کارهای روزمره خود را از دست داده‌اند و چه آن‌هایی که هنوز قادر به انجام فعالیت‌های شخصی خود بوده اما نیاز به مراقبت و همراهی دارند، حضور پرستار مزایای زیادی خواهد داشت.
از این روی در صورتی که شخص مبتلا به بیماری ام اس، علائم مشخصی از خود نشان داده و دچار مشکلات تعادلی، سرگیجه، مشکلات و اختلالات مثانه، درد و اسپام و اختلالات بینایی، مشکلات شناختی، ضعف و خستگی، بی حسی اندام و موارد مشابه باشد، کمک گرفتن از یک پرستار ام اس، ضرورت دارد.
نتیجه‌گیری
پرستاری از بیماران ام اس در منزل، نیاز به رویکردی جامع دارد که هم نیازهای جسمی و هم نیازهای عاطفی آن‌ها را برطرف کند. مراقبت‌های بهداشتی، مدیریت علائم، کمک در انجام فعالیت‌های روزانه، حمایت روان‌شناختی و مراقبت جدی از پوست، اجزای کلیدی در ارائه مراقبت‌های با کیفیت به این دسته از بیماران هستند.
بنابراین، اگر در خانه فرد مبتلا به ام اس دارید و به دنبال پرستار هستید، پرستاری را انتخاب کنید که بتواند در تمام این زمینه‌ها به بیمار کمک کرده و کیفیت زندگی او را بهبود ببخشد. به این منظور، شما می‌توانید برای انتخاب پرستار حرفه‌ای، از موسسه پرستاری پرستار برتر کمک بگیرید. پرستار برتر یک پرستار حرفه‌ای و آموزش دیده را متناسب با نیاز بیمار، به منزل شما اعزام می‌کند.
سوالات متداول
روحیه دادن به بیمار ام اس چگونه باید انجام شود؟
بیماری ام اس به جز وضعیت جسمی، شرایط روحی فرد را نیز تحت تاثیر قرار داده و باید پرستار روند بهبودی را برای حفظ روحیه بیمار، ترسیم کند.
درمان بیماری ام اس با چه روش‌هایی انجام می‌شود؟
استفاده از داروهای کنترل عود، فیزیوتراپی و درمان DMTs، از جمله تکنیک‌های درمانی بیماری ام اس محسوب می‌شوند.
علائم بیماری MS کدامند؟
اختلالات بینایی، اسپاسم عضلانی، خستگی مفرد، درد، تشنج، اختلالات روانی از جمله افسردگی، در شمار علائم بیماری ام اس هستند.
آیا بیماری ام اس کشنده است؟
این بیماری به خودی خود کشنده نیست، اما ممکن است در موارد پیشرفته موجب بروز اختلالاتی شود که ریسک مرگ داشته باشند.
