گرفتگی بینی نوزاد زمانی ایجاد می‌شود که بافت‌های پوششی بینی او متورم شود. علائم این عارضه، ترشحات بینی یا آبریزش بینی است که گاهی با سرفه و گلودرد نیز همراه می‌شود. اما سوال اینجاست که در صورت بروز احتقان بینی در کودکان، باید چه کاری انجام دهیم؟ علل گرفتگی بینی نوزادان چیست؟ و چگونه می‌توانیم به پیشگیری از کیپ شدن بینی نوزادان کمک کنیم؟ در این مطلب قصد داریم توضیحات کاملی را در این زمینه ارائه داده و روش‌هایی را برای درمان آن به شما آموزش دهیم. با مرکز پرستاری پرستار برتر همراه شوید.
دلایل گرفتگی بینی نوزاد
تا زمانی که احتقان بینی نوزاد شما با علائم دیگری همراه نبوده یا با شیر و غذا خوردن و تنفس او تداخلی نداشته باشد، به احتمال زیاد دلیلی برای نگرانی وجود ندارد. همچنین در بدو تولد، احتقان در بینی نوزادان کاملا طبیعی است. آن‌ها معمولا مقداری مایع آمنیوتیک در بینی خود دارند که میتواند منجر به گرفتگی در چند روز اول پس از تولد شود.
بزاق، شیر مادر یا شیر خشک نیز می‌توانند به بینی کودک شما راه پیدا کرده و باعث عطسه‌های پی در پی در او شوند. سایر علل احتقان نیز عبارتند از مواد معلق در هوا، مانند گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی، اسپری مو، عطر و دود سیگار که همگی می‌توانند مجرای بینی را تحریک کنند. در نهایت، هوای خشک، سرماخوردگی، ویروس‌ها و آلرژی‌ها نیز از علل شایع احتقان بینی هستند. بنابراین با وجود تمام این موارد، جای تعجب نیست که گرفتگی بینی در نوزادان و کودکان زیاد دیده شود. دانستن این نکات در زمان نگهداری از کودک بسیار مهم است.
همچنین بخوانید: نکات مهم مراقبت و پرستاری از کودک بعد از واکسن
درمان سریع کیپ شدن بینی نوزاد
خوشبختانه، درمان‌های خانگی بسیار زیادی برای درمان گرفتگی بینی نوزادان وجود دارد که در اینجا به چند روش آن اشاره خواهیم کرد. در صورت وجود مشکل خاص در فرزندتان حتما قبل از انجام هر موردی، با پزشک مشورت کنید.
- طبیعی‌ترین راه درمان، شیر مادر است. تنها ریختن یک تا دو قطره از شیر در بینی باعث برطرف شدن احتقان بینی نوزاد خواهد شد. اجازه دهید نوزاد شیر را با دم به بالا بکشد و سپس او را بلند کنید تا شیر از بینی تخلیه شود.
- ¼ قاشق چایخوری نمک و 0.2 لیتر آب را با هم مخلوط کرده و آن را همانند روش قبلی به میزان یک یا دو قطره درون بینی نوزاد بچکانید.
- مصرف آب گوجه فرنگی که دارای ویتامین C است، میتواند گرفتگی بینی کودکان را بهبود بخشد.
- در اتاق کودک یک دستگاه بخور یا مرطوب کننده محیط قرار دهید. این وسیله بهتر است در هنگام خواب کودک روشن باشد تا تنفس او را بهتر کند.
- حمام را پر از بخار کنید و شیر دادن به نوزاد را به مدت 20 دقیقه در این فضا انجام دهید. رطوبت باعث می‌شود تا خشکی قسمت داخلی بینی نوزاد از بین رفته و تخلیه آن راحت‌تر انجام شود.
- استفاده از زنجبیل در آب گرم یا ترکیب آن با آبلیمو و عسل، میتواند در درمان گرفتگی بینی کودکان مؤثر باشد. البته اگر کودک تب دارد، استفاده از زنجبیل توصیه نمی‌شود.
- استفاده و استنشاق روغن اکالیپتوس به بهبود گرفتگی بینی نوزادان کمک خواهد کرد.
- آسپیراتور یا پوآر بینی نیز به شما کم می‌کند تا تخلیه بینی را راحت‌تر انجام دهید. بهتر است قبل از استفاده از این محصول حتما به وسیله شیر مادر یا محلول آب نمک بینی نوزاد را مرطوب کنید.
- به نوزادان 6 ماهه به بالا، می‌توانید آب یا آبمیوه گرم بدهید. این کار باعث می‌شود تا مخاطی که در پشت گلوی او قرار گرفته نرم شود.
- می‌توانید برای درمان از روغن خردل هم استفاده کنید. کافی است مقداری از آن را در نزدیکی بینی، پیشانی، چانه، سینه و پشت نوزاد بمالید.
- سوپ مرغ گرم میتواند با کاهش التهاب و احتقان، گرفتگی بینی کودکان را بهبود بخشد.
- تغییر وضعیت خوابیدن با استفاده از بالش اضافی زیر سر کودک میتواند به کاهش احتقان بینی هنگام خواب کمک کند.
- مصرف لیمو تازه یا آب لیمو در آب گرم یا چای، میتواند در درمان گرفتگی بینی کودکان موثر باشد.
همچنین بخوانید: مراقب (پرستار) کودک در جمهوری
چگونه از گرفتگی بینی نوزاد در سرماخوردگی پیشگیری کنیم؟
در حالی که بسیاری از عوامل احتقان بینی ممکن است غیر قابل کنترل باشد، اما می‌توان با چند راهکار ساده، بروز این مشکل را به حداقل رساند. به عنوان مثال، کودک خود را از محرک های رایج مانند اسپری‌های آئروسل، دود سیگار، اسپری‌های مو، پرز و گرد و غبار، رنگ یا دود بنزین، عطرها یا لوسیون‌های معطر بدن و همچنین موی حیوان خانگی دور نگه دارید.
همچنین یکی از عوامل اصلی که باعث گرفتگی بینی می‌شود، سرماخوردگی است. بنابراین نوزادان باید از افراد بیمار دور نگه داشته شوند تا احتقان بینی اتفاق نیوفتد. این موضوع در فصول سرد سال که افراد بیشتری به سرماخوردگی و سایر ویروس‌ها مبتلا می‌شوند، اهمیت بیشتری دارد. به خاطر داشته باشید ویروسی که فقط باعث ایجاد یک بیماری خفیف در بزرگسالان می‌شود، میتواند وضعیتی جدی برای نوزادان ایجاد کند.
همچنین بخوانید: معرفی پرستار کودک یار و شرح وظایف آن
نکات ایمنی برای گرفتگی بینی نوزادان
اگر چه با تشخیص گرفتگی بینی نوزادان و انجام درمان‌های خانگی گفته شده، می‌توان این مشکل را برطرف کرد، اما گاهی برطرف کردن این احتقان نیاز به بررسی‌های بیشتری دارد. به عنوان مثال اگر گرفتگی با علائم زیر همراه باشد، باید به پزشک مراجعه کنید:
- اگر راش پوستی شدید یا تغییرات شدید در رنگ یا بافت پوست او ایجاد شده باشد.
- هنگامی که گرفتگی بینی نوزاد با تب همراه شود.
- اگر کودک دچار مشکلات تنفسی مانند دشواری در تنفس یا تند تند نفس کشیدن شده باشد.
- در صورتی که بی‌اشتهایی و اختلال در تغذیه نوزاد ایجاد شده و ادامه‌دار باشد.
- اگر نوزاد در نواحی اطراف بینی، چشم‌ها، گونه‌ها و پیشانی بیش‌تر از دو هفته تورم داشته باشد.
- اگر نوزاد در هر دقیقه بیش از 60 بار نفس می‌کشد یا نفس کشیدن او غیر عادی است.
- اگر گرفتگی بینی نوزاد طولانی شده و با درمان خانگی بهبود پیدا نکند.
در صورتی که این علائم و هر علامت غیرعادی دیگری را در کودک خود مشاهده کردید، حتما تشخیص و درمان را به دست یک پزشک متخصص بسپارید.
کلام آخر…
همانطور که گفته شد، گرفتگی بینی نوزاد یک مشکل متداول است که میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. علل گرفتگی بینی نوزادان عفونت ویروسی، التهاب بینی، آلرژی‌ها، ترشحات غلیظ بینی و … هستند. برای پیشگیری از کیپ شدن بینی نوزادان، می‌توانید از روش‌هایی مانند شست‌وشوی منظم بینی با محلول نمکی یا سواپ بینی استفاده کنید. همچنین، ایجاد محیطی مرطوب و خنک با استفاده از رطوبت‌دهنده هوا نیز میتواند به پیشگیری از گرفتگی بینی نوزادان کمک کند. با این اقدامات ساده، می‌توانید بهداشت بینی نوزاد خود را حفظ کرده و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
سوالات متداول
گرفتگی بینی نوزاد چه خطراتی را در پی دارد؟
خوشبختانه این مشکل هیچ خطری را در پی نداشته و با موارد گفته شده میتواند درمان شود.
آیا وجود گل و گیاه یا حیوانات باعث گرفتگی بینی نوزادان می‌شود؟
بله. برخی از نوزادان نسبت به گل، درخت یا حیوانات خانگی آلرژی دارند و بهتر است از آن‌ها دور بمانند.
آیا استفاده از قطره برای نوزادان دردناک است؟
بله. گاهی ممکن است در حین استفاده سوزشی در بینی نوزاد ایجاد شود که پس از چند دقیقه از بین خواهد رفت.
آیا گرفتگی بینی نوزاد نیازمند مراجعه به پزشک است؟
خیر، تنها در صورت علائم غیر طبیعی در پوست، تب، تنگی نفس و … باید به پزشک مراجعه کنید.
